Terra – siêu dự án hay bong bóng chưa vỡ?

 

Sự tăng trưởng đột phá của Terra

Quan sát trên DefiLama, Total Value Locked của Terra đứng thứ hai toàn thị trường. Sự kiện này đã bắt đầu từ cuối tháng 12/2021 do sự tăng trưởng thần tốc về mức giá LUNA trong giai đoạn này, cùng với đó là việc đồng UST liên tục được mint ra trên thị trường. Từ thời điểm đó đến bây giờ, TVL của Terra luôn giữ chắc vị trí top 2 và ngày càng một lớn hơn, chiếm được một thị phần lớn từ các hệ sinh thái khác. Thậm chí dù đang ở trong giai đoạn BTC bước vào kì phân phối, Coin Luna chia đôi giá trị nhưng lại nhanh chóng phục hồi và lập nên một đỉnh ATH mới. Đó là những con số thể hiện được hệ Terra đã có bước tiến lớn thế nào thời gian vừa qua.

Vậy tại sao Terra lại làm được điều này, ngược sóng bất chấp thị trường? Để giải thích câu hỏi đó ta cần phải hiểu một chút về cốt lõi của hệ sinh thái này.

Terra là một hệ sinh thái đặc biệt, có một cách tiếp cận khác với những hệ sinh thái lớn khác như BNB Chain hay Solana. Ở trên Terra cũng có những sàn Dex, Yield Aggregator, Launchpad hay NFT đầy đủ, nhưng hầu hết các dự án trên đều như được sinh ra với một mục đích duy nhất là tạo nên những vòng quay tài chính, những giá trị sử dụng cho đồng UST (native stablecoin của hệ). So sánh một chút với hệ BNB Chain thì cũng có đồng BUSD là stablecoin chính của hệ, tuy nhiên đây là một đồng coin tập trung được tạo ra nhờ tài sản thế chấp là USD, khác hẳn với đồng stablecoin phi tập trung như UST vốn được neo giá vào một tài sản biến động lớn như LUNA. 

Việc tạo ra một đồng stablecoin phi tập trung như UST vốn rất nguy hiểm, tuy nhiên Terra đã làm quá tốt điều này bằng cách gắn giá trị của đồng UST với LUNA. Giải thích dễ hiểu thì cứ khi UST > 1$ thì giao thức sẽ dùng một lượng LUNA có giá trị tương ứng 1 $ làm thế chấp để mua lại UST rồi dùng số LUNA đó đốt đi luôn, điều này sẽ làm cho LUNA tăng giá và UST tăng cung giảm giá. Ngược lại khi UST < 1 thì giao thức sẽ dùng UST để mua lại Luna, lượng UST dùng để mua lại đó cũng được đem đi đốt. Điều này làm cho UST giảm cung tăng giá và LUNA tăng cung giảm giá.

Cơ chế hoạt động này càng được đảm bảo khi mới đây Terraform Labs đã cho ra mắt chương trình Luna Foundation Guard với ngân sách 1 tỷ $ dự trữ Bitcoin để giữ ổn định cho giá UST, một con số rất lớn, đặc biệt là với thị trường crypto. Hay như vào ngày 15/03/2022, CEO của Terra Do-Kwon đã đặt cược tổng cộng 11 triệu $ với 2 KOLs khác về việc giá của LUNA sẽ ở mức > 88$ vào ngày này năm sau. Điều này thể hiện phần nào sự tự tin của Do Kwon về đứa con cưng của mình, và là lời khuyến khích của CEO này rằng người dùng nên sở hữu Luna trong danh mục đầu tư.

https://twitter.com/stablekwon/status/1503126656545792002

Các mảnh ghép quan trọng trong hệ Terra

Stablecoin

UST: Như mình đã nói ở trên, UST là đồng stablecoin có tác động trực tiếp tới Luna. Nếu UST không còn hoạt động tốt, hệ Terra sẽ không còn là một ông lớn trong thị trường nữa.

Dex

Nói đến một hệ sinh thái, Dex thường sẽ là phần cần phải quan tâm đầu tiên. Terraswap và Astroport là 2 sàn Dex nổi bật nhất trong hệ Terra. Nếu như Terraswap là 1 Dapp ra mắt từ sớm thì Astroport là một lính mới mà mới hoạt động từ cuối năm 2021. Tuy nhiên, Astroport lại đang cho thấy họ chiếm được niềm tin từ người dùng lớn hơn hẳn với TVL khoảng 1.25B  $ tại thời điểm viết bài, vượt hơn chính Terraswap với TVL 700M $. 

Theo quan điểm của mình, sự vượt mặt của Astroport là bởi vì họ có một giao diện hiện đại hơn, cùng với đó họ có token riêng của mình, phù hợp cho việc trả thưởng khuyến khích người dùng sử dụng sản phẩm của mình. Những lý do đơn giản nhưng giúp cho khối lượng giao dịch của Astroport gấp nhiều lần Terraswap. Có thể nói, Terraswap đã giữ vị thế độc tôn trong hệ quá lâu và họ đã ngủ quên trên chiến thắng.

Lending

Nói về Lending trên Terra, chắc chắn phải nói đến Anchor Protocol. Không một nền tảng Lending nào trên Terra có thể sánh ngang được với Anchor. Thậm chí có thể nói Luna và UST phát triển được tới bây giờ là nhờ công của Anchor. Riêng Anchor đã chiếm hơn nửa số TVL trên hệ sinh thái Terra.

Giải thích cho sự thành công của Anchor, nó nằm ở con số xấp xỉ 20% APY khi cho vay UST trên dự án này. Đây vốn là một con số rất lớn so với thị trường truyền thống. Cần biết rằng một thiên tài đầu tư như Warren Buffet cũng chỉ cần duy trì được mức lãi suất 20% này trong suốt đời để giàu có như bây giờ. Trong khi đó.Anchor đã duy trì được mức lãi suất này trên 1 năm. Điều này giúp hút dòng tiền từ thị trường truyền thống sang cho vay trên Anchor, đặc biệt với những người có số vốn lớn. Một yếu tố nữa khiến cho Anchor ngày càng tăng trưởng về TVL là bởi vì thị trường hiện tại đang không đẹp, nhà đầu tư đa phần là lỗ, như vậy họ sẽ có xu hướng chuyển tiền sang chơi Defi để chờ cơ hội đẹp đầu tư.

Wallet

Terra station wallet là ví chuyên biệt trên Terra. Mọi người muốn chơi Defi trên Terra thì cần phải sở hữu ví này. Terra station wallet hiện đã được tích hợp là một extension trên Chrome. Điều này khiến nó như một phiên bản Metamask trên hệ Terra.

Payment

Ra mắt vào tháng 6 năm 2019, Chai là một ứng dụng thanh toán di động trên Terra. Chai App có cách hoạt động tương tự các app thanh toán trong truyền thống, như Momo. Tức là bạn thêm tài khoản ngân hàng vào để thanh toán. Nhưng sẽ có một ưu điểm tốt hơn là Chai hoạt động dựa trên công nghệ blockchain của Terra, sẽ giúp phí giao dịch và thời gian thực sự nhanh chóng.

Tuy nhiên thì app này không sử dụng được ở Việt Nam, nên hầu hết chúng ta sẽ không có cơ hội trải nghiệm nó.

Staking

Stader là dự án Staking lớn thứ nhì trên hệ, chỉ sau Lido (một dự án Multichain). Dự án đã thành công thu hút hơn 750M $ TVL. Điểm nổi bật được chính dự án công bố là việc dự án giúp đơn giản hoá các quy trình stake. Nếu các bạn vào app dự án, thì dự án sẽ gợi ý cho chúng ta nhiều chiến thuật để tối đa hoá lợi nhuận khi stake và đơn giản hoá lộ trình đó cho chúng ta. Cách làm này đã giúp cho dự án có được vị trí như hiện tại.

Bridge

Terra Bridge là Bridge nổi bật nhất trên Terra. Nó cho phép chuyển tài sản từ Terra sang các hệ sinh thái khác và ngược lại. Hiện tại nhiều hệ sinh thái lớn như Ethereum, BNB Chain, Avalanche, Harmony, Fantom, Secret Network đã tồn tại trên Bridge này.

Ngoài ra muốn chuyển tài sản từ Terra đi về giữa các hệ sinh thái khác, còn có thể có cầu Wormhole và cầu Allbridge.

Synthetic Asset

Mirror Protocol từng là một trong những dự án chiếm phần lớn TVL trên Terra. Tuy nhiên TVL của Mirror lại không có sự tăng trưởng mà trải qua thời gian dài giảm dần. Sở hữu một ý tưởng rất hay là token hoá các mã cổ phiếu của các công ty trong thị trường chứng khoán Mỹ, tuy nhiên có lẽ thị trường crypto chưa có nhu cầu đón nhận lĩnh vực này. Mirror sẽ cần phải cố gắng nhiều nếu muốn trở lại đỉnh cao cũ.

Liệu Terra có phải bong bóng

Tuy nhiên dạo gần đây, sau khi Luna liên tục phá đỉnh, có nhiều thông tin FUD xuất hiện cho rằng Terra là một bong bóng và chực chờ vỡ bất cứ lúc nào. Điều này là hoàn toàn có cơ sở. Vậy tại sao những thông tin đó lại xuất hiện. Các bạn hãy cùng mình liệt kê những điểm đáng lo ngại đối với Terra ở dưới đây

Anchor Protocol có giữ được mức lãi suất 20%?

Như mình đã nói ở trên, Anchor Protocol là dự án có TVL chiếm hơn nửa trên hệ Terra. Điều này đồng nghĩa với việc nếu Anchor hoạt động không còn tốt, không cạnh tranh được với các đối thủ khác thì sẽ ảnh hưởng mạnh mẽ tới Terra. Và điểm đặc biệt khiến cho Anchor trở nên nổi bật so với các đối thủ khác, khiến cho người dùng muốn sử dụng Anchor là bởi vì mức lãi suất 20% mà Anchor mang lại cho người dùng trong thời gian dài. 

Tuy nhiên, ta hãy cùng làm một chút tính toán. Như các bạn đang thấy thì tổng cho vay của Anchor hiện tại là 11 tỷ $. Với mức lãi suất APY 20% thì giờ này năm sau Anchor sẽ trả lại cho người dùng mức lãi là 2.2 tỷ $. Đối với cho vay, Anchor đang cho vay hơn 2,69 tỷ $. Ở thời điểm hiện tại mức APR là 11.78%. Tức là thời điểm này năm sau Anchor sẽ thu được 316,9 triệu $. 

 

 

 

 

Ngoài ra thì số tiền thế chấp để vay trên Anchor sẽ ở dưới dạng Luna và Ethereum. Ở đây Anchor có vai trò như một ngân hàng, họ sẽ dùng Luna và ETH đem đi đầu tư lấy lãi tiếp, cụ thể là họ đem đi stake trên Lido Finance. Số Luna và ETH mà Anchor đang sở hữu lần lượt là 48,5 triệu LUNA và 434k $. Với mức lãi suất stake trên Lido lần lượt là 7% và 3.8%, giờ này năm sau họ sẽ thu được 3,4 triệu LUNA và 16492 ETH. Cứ cho là LUNA và ETH sẽ có mức giá bằng mức ATH hiện tại vào giờ này năm sau. Giao thức sẽ có thu được 436 triệu $.

Gộp tổng lại, theo tính toán thì giờ này năm sau Anchor sẽ thu được 436+316,9=752,9 triệu $, trong khi họ phải trả lãi những 2,2 tỷ đô. Một con số quá mất cân bằng và họ sẽ phải sử dụng ngân quỹ của mình để bù vào mức lãi suất này.

Khúc mắc xung quanh đồng UST

Chúng ta đã nói nhiều về những ưu điểm của UST, tuy nhiên phải nói thật một điều rằng công dụng của nó chưa có nhiều như các đồng stablecoin thông dụng như USDT, USDC. Cap của UST là khoảng 15 tỷ $ nhưng có đến 11 tỷ $ được dùng để gửi vào trong Anchor lấy lãi. UST cũng chưa được nhiều sàn Cex tin tưởng ngoại trừ Bitfinex. Bản thân đồng UST cũng được ghép cặp với rất nhiều đồng coin/token khác. Điều này khiến cho mọi người nếu muốn sử dụng UST để mua bán thì thường phải đi theo cách là dùng UST để đổi lấy USDT hay USDC rồi mới giao dịch được. Việc này quả thật là quá bất tiện và cần phải được cải thiện trong tương lai. 

Điều đáng lo ngại thứ 2 xung quanh UST, rất tiếc lại còn quan trọng hơn. Đó là câu hỏi rằng liệu UST có giữ được peg 1$ trong thời gian tới hay không. Với cơ chế hoạt động của mình, cộng với mức lãi suất quá cao tới từ Anchor, Terra đã khuyến khích người dùng sở hữu thật nhiều UST. Nhu cầu tăng làm giá UST liên tục tăng cao hơn 1$, và đồng LUNA được hưởng lợi khi liên tục được đốt đi để đưa giá UST về 1 (đồng nghĩa với giá LUNA sẽ tăng). Tuy nhiên, giá LUNA sẽ không thể tăng mãi được. Sẽ có thời điểm giá LUNA trở nên quá cao, và người người sẽ chuyển sang chốt lời LUNA. Khi chuyện đó xảy ra, người dùng sẽ redeem UST để thu lại LUNA chốt lời, giá LUNA giảm, UST mất peg. Đó sẽ là trường hợp xấu chúng ta phải đề phòng ở tương lai

Hướng giải quyết ở tương lai

Như các bạn đã thấy, dù liên tục đạt ATH trong thời gian gần đây, Terra đang có rất nhiều vấn đề cần phải giải quyết nếu muốn tiếp tục duy trì thành công. Các giải pháp để đảm bảo phát triển bền vững cho hệ sinh thái Terra sẽ xoay quanh việc làm sao để Anchor không bị sập, đồng thời UST sẽ giữ được giá peg.

Đầu tiên, có thể cho phép thêm nhiều tài sản thế chấp hơn trên Anchor Protocol. Điều này giúp cho nhiều người dùng dễ tiếp cận các khoản vay trên Anchor hơn, giúp cho giao thức kiếm được nhiều tiền hơn. Cho phép thế chấp nhiều tài sản khác hơn cũng giúp phòng trừ trường hợp nếu Anchor không hoạt động tốt, không chỉ đồng LUNA và ETH chịu sụt giảm như hiện tại, nó giúp cho giảm nhẹ rủi ro lên LUNA. Anchor cũng đã có những bước đi đầu để hiện thực hoá điều này, khi giao thức đã hoạt động trên hệ Avalanche và sắp tới có thể cho phép thêm tài sản của hệ Avalanche thế chấp trên Anchor, có thể chính là đồng Avax. Sắp tới có thể Anchor sẽ cho phép hoạt động trên Solana và Atom.

Thứ hai, có thể tiến hành cấm sử dụng chiến thuật Degenbox mà Abracadabra mang lại. Nếu như mọi người không biết thì đây là chiến thuật được dự án Abracadabra cung cấp giúp cho người dùng thu được lợi nhuận lên tới 120% thay vì chỉ 20%. Điều này làm bong bóng càng trở nên dễ nổ và có thể dừng hoạt động này lại. Thậm chí ngay trong dự án Anchor, họ có thể giảm mức lợi nhuận xuống dưới hiện tại để giảm áp lực trả nợ. Điều này có thể sẽ chứng kiến dòng tiền chảy ra khỏi dự án, nhưng ít ra cũng để cho bong bóng đỡ áp lực.

Thứ ba, để giữ giá peg, Terra cần phải tìm cách tăng tính sử dụng của đồng UST. Đàm phán niêm yết thêm trên Cex, xây dựng nhiều dự án ở Terra và các chain khác sử dụng UST là những giải pháp mà cá nhân mình nghĩ họ có thể làm được để tăng ứng dụng cho đồng UST.

Tổng kết

Tổng kết lại, hệ sinh thái Terra với LUNA và UST là trọng tâm đã có những bước phát triển rất lớn trong một năm vừa rồi. Từ việc chưa có gì, họ đã trở thành hệ sinh thái có TVL đứng thứ 2 toàn thị trường, chỉ sau ông lớn Ethereum. Tuy nhiên Terra đang phải đối mặt với rất nhiều vấn đề cần giải quyết để giữ vững vị thế hiện tại. Họ có một hệ sinh thái đầy đủ mảnh ghép, nhưng vẫn quá phụ thuộc vào Anchor Protocol, và bản thân Anchor cũng cần phải trả lời những câu hỏi rất khó nhằn của riêng họ. LUNA và UST cũng bị nhiều người cho rằng đây là một mô hình Ponzi, khi chỉ đơn giản là họ đốt LUNA và in ra thật nhiều UST, mô hình có thể không bền vững.

Terra sẽ cần phải chứng minh cho tất cả thấy tiềm năng của họ. Ta hãy cùng chờ xem Do Kwon và Terraform Lab sẽ làm gì trong năm 2022.

Leave a Comment

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *